[Wiedeń]                                                           11-go grudnia 1899

„Szanowny Panie Profesorze, Pański artykuł z bieżącego tygodnia w Zukunft (”Socjologiczna koncepcja historii”, t. 29) [1] zainspirował mnie do wielu przemyśleń i chciałbym poznać Pana pogląd na temat syjonizmu. Prawdopodobnie słyszał Pan już o tym zwariowanym ruchu. Prześlę Panu kilka publikacji: moich broszur oraz stenograficzne protokoły z trzech konwentykli w Bazylei. W nieustające rozbawienie wprawia mnie fakt, że uniwersytet i inne szacowne grona dotychczas nie zauważyły albo nie zrozumiały ruchu. Smakowity szczegół: moja pierwsza praca Państwo Żydowskie, która zainicjowała ten ruch, rozprzestrzeniający się dziś na całym świecie, zawierała rozdział poświęcony prawnym podstawom państwa. W miejsce żałośnie oportunistycznej teorii „naturalnej konieczności” – o umowie społecznej nie ma co nawet wspominać – wstawiłem teorię negotiorum gestio [2], która, jak mniemam, ostoi się wobec Pańskiej koncepcji socjologicznej. Teorii tej, wartej przynajmniej przedyskutowania, nikt jeszcze nie zaszczycił swoją uwagą. Widać nie jestem dość uczony. Proszę przeczytać to, co Panu prześlę, o ile ma Pan czas, aby obserwować ruch, który nie jest jeszcze ruchem dziejotwórczym, ale być może takim sie stanie. Z poważaniem. Wielce Panu oddany Th. Herzl”

 

Odpowiedź Ludwika Gumplowicza

 

Graz, 12-go grudnia 1899

 

Wielce Szanowny Panie Doktorze!

Jest Pan w błędzie, sądząc, że nie znam Pańskich pism ani przemowy na kongresie (również tej Nordau'a! [3]) – czytałem je wszystkie i są one w moim posiadaniu. Musiałem się przemóc, aby je przeczytać, ponieważ często ogarniała mnie na Was obu złość. Wielokroć gniewnie ciskałem pisma te na podłogę, aby po chwili ponownie podjąć ich uważną lekturę – acz z rosnącą irytacją. Chętnie bym Was obu potępił, gdyby nie to, żem determinista i żadnego przestępcy nie potępiam. Jestem starym obrońcą w sprawach karnych i gorąco broniłbym tak Pana, jak i Nordau'a, ponieważ rozumiem Wasze motywy, rozumiem naturalną konieczność istnienia Waszego żałosnego, bezsensownego ruchu – i ponieważ last not least wierzę, że pomimo wszystko – pomimo całej swojej bezsensowności, jednak coś dobrego ze sobą przyniesie, mianowicie wywoła u Żydostwa samorefleksję i będzie zaczynem jego moralnego wydoskonalenia. Pyta Pan, dlaczego nie zabrałem głosu i nie opowiedziałem się przeciwko syjonizmowi? Ponieważ byłoby to daremne – jest on bowiem ruchem zbyt naturalnym, chociaż ruchem błędnym. (Istnieje wiele błędnych ruchów i prądów, które jednak koniec końców przynoszą coś dobrego – tzn. nie osiągają wprawdzie proklamowanych celów, ale wytwarzają kilka godnych szacunku produktów ubocznych, których nie brały w rachubę. Również socjalizm jest jednym z tych ruchów!)   Zresztą dlaczego miałbym występować przeciwko syjonizmowi – wszak już od 25 lat rozwijam w licznych pismach teorię, która całkowicie zadaje mu kłam! Wszystkie Panów teoretyczne, ugarnirowane historycznymi argumentami, podstawy syjonizmu są błędne! Tkwicie w strasznym historycznym błędzie – a cechuje Was taka polityczna naiwność, że wyłącznie poetom byłbym w stanie ją wybaczyć. Nie wiecie, że Żydzi rozpowszechnili dwie wielkie fałszywe historyczne opowieści [4]. Raz, gdy ogłosili w Palestynie, że przybywają bezpośrednio z Egiptu a drugi raz, gdy we wschodniej Europie ogłosili, że przybywają z Palestyny! Oba przekazy są fałszywe! Równie fałszywe jak ten, że nasi "Aryjczycy" przybyli z Indii! Gdy tutaj na podstawie języka wnioskuje się błędnie o pochodzeniu, to tam pochodzenie błędnie wywodzi się z religii! W literackiej spuściźnie m.[ojego] syna Maxa [5] znajduje się rozprawa Początki żyd. religii w Polsce – zwlekam z jej publikacją, aby nie dostarczyć antysemitom jeszcze kilku inwektyw. Dowodzi ona, kim naprawdę są te miliony polskich i rosyjskich Żydów! W Palestynie nie widziano ich przodków tak samo jak przodków Palestyńczyków nie widziano w Egipcie! To jest Wasza historyczna podstawa!    A teraz o Waszej politycznej naiwności! Panowie chcą założyć państwo bez przelewu krwi? Gdzie ktoś widział coś podobnego? Bez przemocy i bez podstępu? Tak całkiem otwarcie i uczciwie – na akcjach giełdowych? Idź Pan i pisz Pan wiersze i felietony razem z tym Nordau – ale dajcie mi spokój z Waszą polityką! Czyżby liczył Pan na Gondel-Willi [6] i Abdul-Hamida [7]? Pan wierzy, że te dwie tłuste bryły mięsa będą w stanie założyć państwo dla Żydów – nawet gdyby nie byli takimi achbroischim [8] jakimi są!   Drogi Panie Doktorze! wybaczy Pan moją powszechnie znaną otwartość – takie są m.[oje] poglądy na sprawę. Ponieważ nie uważam się za nieomylnego, więc nie odstręczam od syjonizmu nikogo, kto jest jego zwolennikiem. Przychodzą do mnie zapaleni syjoniści i pytają o radę (np. dr Mojżesz Schorr z Lwowa [9]). Powiedziałem mu, że nie podzielam tych poglądów – jednak nie uprawiam antysyjonistycznej propagandy – Nikogo od tego nie odciągam! Nie wiem tylko, na co dobrego ten, wynikający z natury rzeczy, bezsens mógłby się przydać? Ponieważ tego nie wiem, pozostaję bierny i trzymam się z daleka. Współczuję temu ruchowi – tak jak współczuję choremu niebodze, który wije się w bólach a któremu nie mogę pomóc! Z najlepszymi pozdrowieniami! Wielce Panu oddany Gumplowicz

                                                                                                                                      (tłumaczenie jk  tg)

 

________________________________________________________________

 

Przypisy:

 

Oryginał listu Gumplowicza nie zachował się.

Tekst po niemiecku dostępny na wiki. de

O Ludwiku Gumplowiczu i jego dorobku naukowym gov.pl, alternatywnie strona uniwersytetu w Austrii.

O osobie i dziele pisze Bohdan Urbankowski w Źródła. Z dziejów myśli polskiej.

 

Theodor Herzl znany na pokładzie SN. Wspominany jest rok 1904 i pouczająca lekcja w Rzymie:

W 1904 roku św. Pius X kazał Teodorowi Herzlowi iść precz, gdy ten usiłował uzyskać od papieża aprobatę dla ruchu syjonistycznego. Była to prawdopodobnie najważniejsza decyzja dwudziestego wieku.

W kręgach niemieckojęzycznych poszukiwaczy prawdy historycznej mowa o tym, że w ostatnich tygodniach życia Theodor Herzl chodził jak struty. Czyżby do tego przyczynił się Rzym? Czy jak aluzyjnie podpowiadają w ‚tenkraju D’ Krym?

 

[1] prawdopodobnie to ten przyczynek po polsku
 

[2]  negotiorum gestio -  Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia. Myk prawniczy, który – jak piszą – wprowadził Herzl. Obecenie nadal wałkowany w mediach i innych przyległościach. [Nienasycenie wyziera bowiem pierwej była mowa o świętych, świętych  65 obecnie w obiegu jest 300 + tych zer 9]

[3] Max Nordau (1849-1923)

 

[4] Czyżby te rewizjonistyczne wątki pod wpływem lektury antysystemowca, ikony "Oślepienia"?

(...) Pokonałeś wszystkie narody bezczelnymi bajkami, złym postępowaniem i barbarzyństwem. (...)

W niepokornych kręgach w F uchodzi "ikona" za osobę niegodną wiecznego spoczynku pod dachem Panteonu z Simone Veil (+ małżonek). W maju b.r. zbierano podpisy pod petycją do prezydenta RF

 

[5]  Maksymilian Gumplowicz (1864-1897): Początki religii żydowskiej w Polsce,  Warszawa: E. Wende i S-ka, 1903

 

[6]  Gondel-Willi  czyli cesarz Wilhelm II, który obstawiał morza i oceany. W roku 1899, w trakcie 'Kieler Woche', odbyła się spektakularna parada „ ... wenecjańskich gondoli, chińskich dżonek ...“. Więcej o cesarskiej fiksacji na fale pisze Pioter

 

[7]  Abdul-Hamid = sułtan Abdülhamid II (1842-1918)

 

[8]  achbroischim – Zagadkowa inwektywa! W załączonym tłumaczeniu [w tomie 5 korespondencji etc.] podano, że to z jidysz a po niemiecku znaczy tyle co „Ratten “ [l.m. "szczury"]. W sieci nie znalazłem namiaru na to hasło. W jidysz szczur, liczba pojedyncza, to tyle co שטשור [swojska wymowa: shtshur]. Liczba mnoga to kalka z angielskiego. Jedynymi odniesieniami, które namierzyłem w sieci, jest list Gumplowicza. Czy ktoś z Czytelniów wie jak to jest z tym(-i) achbroischim ? Synonim toto czy inne licho?

 

[9] Mojżesz Schorr (1874-1941)

https://schorr.pl/index.php/pl/

---

tagi: syjonizm  herzl  gumplowicz  korespondencja  postawa "anty" 

	saturn-9
	30 sierpnia 2019 21:29

29     2113    9 zaloguj sie by polubić